
Futbolda “ilk qolu vuran komandanın qələbə ehtimalı” fenomeni həm statistik, həm də taktiki-psixoloji baxımdan olduqca maraqlı bir mövzudur. Gəlin bunu ümumi şəkildə izah edim, sonra isə konkret nümunəyə – 2014 Dünya Çempionatında İngiltərənin Uruqvaya qarşı məğlubiyyətinə toxunaq.
1. Statistik üstünlük
- Müxtəlif tədqiqatlar göstərir ki, futbol oyunlarında ilk qolu vuran komanda 60–80 % arası hallarda oyunu qazanar. Məsələn:
- Çin Super Liqasında bu göstərici 66.3 % qələbə, ümumilikdə isə 87 % xal itkisi olmadan (qalib və ya heç-heçə) deməkdir.
- UEFA Avro və Dünya Çempionatlarında bu ehtimal təxminən 78.5 %-dir.
- Bir Medium analizi isə göstərir ki, ümumilikdə ilk qolu vuran komanda 69 % qazanır, 19 % heç-heçə, 11 % itirir.
Bu, futbolun aşağı qollu bir oyun olmasını nəzərə aldıqda anlamlıdır: ilk qol sonrası qalan zaman qradual müdafiəyə və oyunun idarə edilməsinə yönəlir.
2. Taktiki və psixoloji faktorlar
- Taktiki dəyişiklik: İlk qolu vuran komanda adətən ritmi öz xeyrinə yönləndirmək üçün daha ehtiyatlı və müdafiəyönümlü oynamağa başlayır.
- Psixoloji üstünlük: Qol vurmaq komandanın ruh yüksəkliyini artırır, əksinə, rəqibin psixologiyası çətinləşir – stress və sıxıntı artır.
Nümunə: 2014 Dünya Çempionatı, İngiltərə – Uruqvay
Bu qarşılaşma buna çox gözəl nümunə təşkil edir.
- Uruqvay matçın 39-cu dəqiqəsində Luis Suarezin başla vurduğu qol ilə hesabı açır.
- İngiltərə matçın ortalarında Rooney ilə hesabı bərabərləşdirir (75-ci dəqiqə). Bu, onun dünya çempionatındakı ilk qolu idi.
- Lakin 85-ci dəqiqədə yenidən Suarez fərqlənir və Uruqvaya 2:1 qələbə qazandırır.
Nəticə: Uruqvayın ilk qolu matçın gedişatına qrafiki formada təsir etdi. İngiltərə cavabla ümid doğursa da, matçın sonlarında təzyiqə dözə bilmədi və nəticə Uruqvay üçün qələbə oldu. Buna görə də, ilk qolu vuran komanda real olaraq oyun üzərində üstünlük əldə edir – qazanma ehtimalı ən az 60–70 % civarındadır. Psixoloji və taktiki dəyişikliklər: Həmin qol komandaya sərbəstlik, rəqibə isə psixoloji basqı yaradır.