Futbol dünyasında maraqlı psixoloji və taktiki hadisələrdən biri də “qapını çırpmaq” fenomenidir. Bu anlayış əsasən milli çempionatların son turlarında və ya dünya çempionatlarının, qitə turnirlərinin qrup mərhələlərində özünü göstərir.
Fenomenin mahiyyəti
Bəzən komanda artıq turnirdə heç bir şansı qalmadığı halda – yəni növbəti mərhələyə yüksəlmək imkanını itirdiyi və ya liqanı tərk etməsi dəqiq olduğu zaman – son oyununu gözlənilməz dərəcədə mübariz keçirir. Formal olaraq həmin matç onlar üçün əhəmiyyətsizdir, amma oyunçular sanki “turniri başıaşağı deyil, başıuca tərk etmək” istəyirlər. Bu vəziyyət futbolda “qapını çırpıb” çıxıb getmək kimi xarakterizə olunur.
Niyə belə olur?
- Qürur amili – Oyunçular azarkeşlərə və özlərinə sübut etmək istəyirlər ki, zəif nəticələrə baxmayaraq, komanda gücsüz deyil.
- Şəxsi motivasiya – Futbolçular transfer bazarında diqqət çəkmək, milli komandaya çağırılmaq və ya gələcəkdə əsas heyətdə qalmaq üçün özlərini göstərirlər.
- Rəqibə mane olmaq arzusu – Bəzən “əlvida oyunu” komandaya rəqibin planlarını pozmaq imkanı verir. Məsələn, liderin məğlub olması səbəbindən başqa komanda irəli çıxır.
- Psixoloji azadlıq – Artıq nəticə təzyiqi olmadığından, futbolçular daha sərbəst oynayırlar və gözlənilməz uğurlar qazana bilirlər.
Nümunələr
- Dünya çempionatları – Qrup mərhələsində növbəti mərhələ şansını itirmiş komanda son oyunda qələbə qazanaraq favoritin yolunu çətinləşdirir.
Məsələn, 2018-ci il Dünya Çempionatında Almaniya son oyunda Cənubi Koreyaya məğlub oldu. Koreyanın qrupdan çıxmaq imkanı yox idi, amma onlar “qapını çırparaq” dünya çempionunu turnirdən kənarlaşdırdılar. - Milli çempionatlar – Çox vaxt turnir cədvəlinin son pilləsində qərarlaşan komanda artıq aşağı liqaya düşməsi dəqiqləşəndən sonra son oyunlarda gözlənilməz nəticələr qazanır, favoritləri büdrədir.
Hə, dostlar! “Qapını çırpmaq” fenomeni onu göstərir ki, futbol təkcə xal və turnir cədvəlindən ibarət deyil. Burada qürur, motivasiya, emosiyalar və idman ruhu da böyük rol oynayır. Çempionatı tərk edən komanda üçün son oyunda qələbənin rəsmi olaraq əhəmiyyəti olmasa da, mənəvi olaraq bu, həm azarkeşlər, həm də futbolçular üçün önəmli göstəriciyə çevrilir.
Bunlar da maraqlıdır
